تنها 45 روز پس از شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، سوریه یکی از اولین کشورهایی بود که رژیم بعث را محکوم کرد و خواستار برقراری آتش بس شد.

حمایت سیاسی سوریه از ایران در جنگ تحمیلی

یکی از مهم ترین کمک های سوریه در دوران جنگ تحمیلی، حمایت های سیاسی از ایران بود، به طوری که موضع گیری های سوریه در کنفرانس کشور های عربی مانع از شکل گیری جبهه متحد کشورهای عرب علیه جمهوری اسلامی ایران شد. این در حالی بود که صدام حسین تلاش می کرد جنگ با ایران را جنگ عرب - عجم معرفی کرده و با این روش، تمام کشورهای عرب را به سود خود وارد جنگ با ایران کند. در همین راستا وی اعلام کرد که ایرانیان با انقلاب خویش به دنبال بلعیدن جهان عرب و سرنگون کردن حکومت های عربی هستند.

وقتی سوریه در کنار ایران ایستاد این تبلیغات تاثیر خود را تا حد زیادی از دست داد و مشخص شد ایران هیچ نقشه ای برای بر هم زدن امنیت جهان عرب ندارد و این جنگ، جنگ عجم و عرب نیست. در همین راستا حافظ اسد٬ درصدد اقناع سران کشورهای عربی برای فشار به صدام و توقف جنگ برآمد. به دنبال این حمایت های سوریه از ایران، رادیو اسرائیل به نقل از بغداد ابزرور اعلام کرد: کمک های سوریه به ایران، چنان شکاف عمیقی در جهان عرب به وجود آورده که تا کنون سابقه نداشته است.

توافقنامه سیاسی، نظامی و اقتصادی

سوریه و ایران در جنگ تحمیلی

با ادامه جنگ تحمیلی، ارتباط ایران و سوریه گسترده تر شد و عبدالحلیم خدام، وزیرخارجه وقت سوریه و معاون حافظ اسد در سال 1982 میلادی به تهران آمد و یک توافق همکاری وسیع سیاسی، نظامی و اقتصادی با جمهوری اسلامی به امضا رسید.

کمک های تسلیحاتی سوریه به ایران

درحالی که بیش از 80 کشور در سراسر دنیا از رژیم بعث حمایت کرده و عراق را تجهیز می کردند، سوریه تنها کشوری بود که در تجهیز نظامی و تسلیحاتی به ایران کمک کرد. در همان ابتدای جنگ تحمیلی، سوریه حاضر به همکاری تسلیحاتی با ایران شد و مقادیری سلاح و تجهیزات به ایران داد که از جمله این تجهیزات می توان به موشک های زمین به هوا (سام7)، موشک های ضدتانک روسی و مهمات توپخانه اشاره کرد.

در پی این همکاری ها و با سفر حافظ اسد به شوروی، اسلحه های ساخت آن کشور از طریق بلغارستان و یونان یا دریای سیاه به سوریه وارد شده و سپس توسط هواپیماهای ایرانی بارگیری می شدند. محسن رفیق دوست، وزیر وقت سپاه در این باره می گوید: در همان زمان بنده به دمشق رفتم و حافظ اسد دستور داد در فرودگاه این شهر، یک آشیانه و انبار تحویل من دادند و ما هم چیزهایی که می خریدیم را به آنجا می بردیم و در موقع مناسب هواپیما می فرستادم تا آنها را به کشور بیاورند. می رفتیم و به اسم سوریه خرید می کردیم و کشتی ها هم پس از بارگیری، به جای سوریه به ایران می آمدند. علاوه بر این آسوشیتدپرس نیز به یک مورد دیگر از همکاری های سوریه و ایران در دوران جنگ تحمیلی اشاره کرد و نوشت: به گزارش امروز دیلی میل انگلستان؛ در یک دیدار فوق العاده سری سرهنگ جواد فکوری از دمشق، ایران و سوریه موافقت کردند که جنگنده های میگ 23 سوری در ماموریت های جنگی با جنگنده بمب افکن های ایرانی علیه مواضع عراقی همکاری کنند.

همراهی سوریه با ایران محدود به این موارد نشد، بلکه دمشق در برخی از عملیات ها'>عملیات ها نیز به ایران کمک می کرد؛ به طوری که همکاری ایران و سوریه باعث حفظ خاک ایران شد. مثال محسن رفیق دوست، وزیر وقت سپاه در خصوص کمک های سوریه در عملیات فتح فاو می گوید: سوریه یک بار کمکی به ما کرد که شاید از نظر کمیت و ارزش بالا نبود اما از لحاظ زمانی بسیار اهمیت داشت. قبل از شروع عملیات فاو بود که ما یک کشتی مهمات ۵۰ - ۴۰ هزار تنی از چین خریده بودیم و این کشتی به دلایل نامعلومی تاخیر کرد و چهار، پنج قلم از مهمات ما تمام شده بود که اگر این مهمات ظرف 48 ساعت به ما نمی رسید خط فاو سقوط می کرد. بنابراین شبانه با سوریه تماس گرفتم و از چند ساعت بعد از آن مرتبا 10 پرواز به دمشق انجام دادیم و هزار تن از مهماتی که نیاز داشتیم رسید که مصرف 10 روز ما بود و بعد از آن کشتی هم رسید و مشکل حل شد، شاید ارزش آن مهمات که سوریه داد 10،20 میلیون دلار بود ولی آن زمان برای ما باعث حفظ خط فاو شد.